SWIATLA

     Czesto zastanawialam sie  - zwlaszcza gdy na skrzyzowaniach czekalam na zmiane swiatel - kiedy i kto je wynalazl. Niewatpliwie zrobil nam niezmierna przysluge umozliwiajac kontrolowane i bezpieczne pokonywanie skrzyzowan.
     Wikipedia opowiedziala mi historie ich powstania, dodala opis przeroznych rodzajow swiatel jakie istnieja dookola swiata - ale artykul jest zbyt dlugi i szczegolowy by go w calosci przytoczyc wiec podam tylko najwazniejsze fakty. 
Jak przez mgle pamietam, bo nie mysle zeby mi sie tylko wydawalo, ze we wczesnym dziecinstwie widywalam na skrzyzowaniach policjantow recznie kierujacych ruchem kolowym. Ten fakt jakos mi narzucil przekonanie ze historia regulowania ruchem za pomoca swiatel nie jest bardzo odlegla, ze koniecznosc wynikla niedawno.

     Bylam wiec niezmiernie zaskoczona dowiadujac sie ze najwczesniejsza forma kontrolowania ruchu miala miejsce juz w roku 1722 w Londynie, gdzie to trzech policjantow mialo za zadanie kierowac przeplywem ruchu kolowego i pieszego na London Bridge (moscie). Oczywiscie owczesny ruch kolowy to byly furmanki, karoce, bryczki i musial byc spory, wiekszy niz sobie wyobrazalam skoro wymagal regulowania.
      Nastepnie probowano zastosowac rodzaj gazowej lampy na slupie ale calosc wybuchla zabijajac operujacego nia policjanta wiec ten pomysl odrzucono jako niebezpieczny. Nie podano szczegolowo jak taka lampa dzialala ale skoro musial nia operowac policjant to jakimz byla ulepszeniem? Nadal czlowiek byl nieodzowny .
     W roku 1910 w Chicago, zastosowano sygnalizator  wygladem oparty na kolejowym semaforze, ktorego ramiona nosily napis "stop", "jedz", nie podswietlone jednak wiec w nocy nieprzydatne. Bardzo szybko poprawiono ta usterke podswietlajac je lampami kerosenowymi i rozpowszechnily sie w calych USA. Byly obslugiwane recznie , w dodatku zmiana funkcji byla oznajmiana gwizdkiem czyli obecnosc obslugujacego byla nadal konieczna. 
     Trwalo to do roku 1920 kiedy to policjant, Lester Wire, w Salt Lake City, Utah, wymyslil pierwsze elektryczne swiatla. Mialy one tylko dwa kolory, zielony i czerwony. Niemniej byly tak duzym usprawnieniem ze na przyklad dzieki nim New York mogl oddelegowac ponad 5 tys policjantow do innych zajec. 
Wyglada ze to byl przelom w wynalezieniu najlepszego systemu bo zaraz w tym samym roku, inny policjant, tym razem w Detroit Michigan, wymyslil i zastosowal pierwsze czterokierunkowe i trojkolorowe swiatla - pierwowzor tych jakie stosuje sie do dzisiaj, a ten trzeci kolor i timer pozwolil na koordynacje swiatel danego skrzyzowania z innymi.

     Inny przelom nastapil w USA w latach 50tych tamtego wieku kiedy to do regulacji czestotliwosci zmian swiatel, jako ze nie wszystkie skrzyzowania mialy jednakowy przeplyw samochodow, zaczeto uzywac komputerow.
 Tak - juz wtedy istnialy tyle ze w innej postaci i innymi mozliwosciami niz te ktorymi sie obecnie poslugujemy , przede wszystkim nie istnialy do publicznego uzytku.
     Dosc dlugo trwalo zanim te swiatla uzyskaly ostateczna forme ale brak pospiechu spowodowany byl tym ze z poczatku i przez dlugi okres tyczyl tylko ruchu dorozkarskiego i to jedynie w wiekszych miastach. Dopiero 20 wiek i rozpowszechnienie sie samochodow zmusil do szukania lepszych rozwiazan.
     Artykul dorzucil rowniez ciekawostke - najdluzej operujace swiatla posiadalo Ashville, Ohio - pomiedzy latami 1932-1982, kiedy to wreszcie je wymontowano i odeslano do rejonowego muzeum.
     To byl bardzo potrzebny wynalazek i gdyby tylko ludzie przestrzegali sygalizacji, gdyby sie naprawde stosowali , to mogliby uniknac powaznych tragedii. 
A strasznie mnie wkurzaja ci ktorzy czekajac na zmiane swiatel zajmuja sie nie wiadomo czym (czytaj: najpewniej patrzeniem w cellphone) i przegapiaja ich zmiane, stojac w miejscu, blokujac innych. Niektore swiatla sa krotkie i przez takiego jednego gapia zdarza mi sie nie zdazyc przejechac swiatel i musze odczekiwac caly cykl od nowa.
     Podobaja mi sie te samochody ktore maja blokade uzywania opcji tekstowania w czasie jazdy. Moim zdaniem powinno to byc powszechnym wyposazeniem samochodow. Moj syn ma w swoim i zawsze gdy wozi synow to dla ich bezpieczenstwa jezdzi na wlaczonej blokadzie. My wszyscy mamy samochody z Bluetooth dla swobodnej rozmowy telefonicznej ale zadne z nas nie pisze czy odbiera wiadomosci w czasie jazdy. Moze kiedys ktos wymysli lekarstwo na takich kierowcow?

   
Czy zauwazyliscie ze z gornego paska blogu zniknal juz znaczek G+ ?